(bron: paulwilkinson.wordpress.com)

Iedereen die wel eens een onderzoeksplan heeft geschreven weet het: het formuleren van je onderzoeksvraag is zo ongeveer het lastigste gedeelte van het hele plan. In één zin, of eigenlijk in één vraag, moet je precies weten te formuleren wat je te weten wilt komen. Dat klinkt makkelijk, maar dat is het niet.

Alleen al beslissen met welk onderwerp je je bezig wilt houden, vond ik een moeilijke opgave. Heel lang wist ik zeker wat ik wilde onderzoeken, om het vervolgens afgelopen maand helemaal over een andere boeg te gooien. En dan weet je dat je ‘iets met iPads en lesmateriaal’ wilt gaan doen, maar dan? Je kunt niet alles wat interessant is meenemen in je onderzoek, daarvoor heb je te weinig tijd en daarbij is het ‘maar’ een masterthese (en dus geen promotie-onderzoek). Beperken en inperken wordt dan het devies.

Nadat ik me wat had ingelezen, merkte ik dat veel onderzoek naar digitaal lesmateriaal zich richt op de ervaringen van studenten. Logisch en zeer nuttig: zij zijn de gebruikers. Maar lesmateriaal wordt voorgeschreven door docenten, en heel vaak ook door hen geproduceerd. Daarom besloot ik dat ik me in dit onderzoek op die docenten wil richten en op het materiaal dat zij samenstellen. Dat was vast een stap in de richting van het inperken van mijn onderwerp, maar daarna werd het lastiger.

Want wat wil ik nu precies weten? En hoe formuleer je dat dan? Misschien iets als ‘hoe ziet volgens hbo-docenten een digitale reader er uit’. Maar wat is dan ‘er uit zien’? Dan gaat het alweer erg veel over opmaak en design. Daarbij is het begrip digitale reader lastig te operationaliseren, want dat is nu juist wat ik wil dat er uit rolt. Oh, en de iPad (of vergelijkbare tablet) zit helemaal niet in de vraag. Iets met ‘welke eisen stellen docenten aan…’ dan? Of ‘welke gebruiksmogelijkheden zien docenten in…’? Het valt nog niet mee.

Ik ben eerst maar doorgegaan met de rest van het onderzoeksplan, waarin ik op een rijtje heb gezet wat ik precies wil gaan doen. Een-op-eeninterviews, een prototype en focusgroepen moeten uiteindelijk leiden tot een inzetbare ‘digitale reader’ voor de iPad. Zoveel heb ik ondertussen scherp. Nu die onderzoeksvraag nog in één heldere zin gevat zien te krijgen.